सप्टेंबर महिन्यात भारतीयांनी क्रेडिट कार्डवरून उडवले तब्बल ₹2.17 लाख कोटी! – पण ही भारतीय संस्कृतीची शिकवण आहे का?
💳RBI चा ताजा डेटा म्हणतो — नवा उच्चांक!
रिझर्व्ह बँक ऑफ इंडियाच्या (RBI) ताज्या आकडेवारीनुसार, सप्टेंबर 2025 मध्ये भारतीयांनी क्रेडिट कार्ड वापरून तब्बल ₹2.17 लाख कोटी रुपयांची खरेदी केली.
हा आजवरचा सर्वात मोठा आकडा आहे आणि मागील महिन्याच्या तुलनेत तब्बल १४% वाढ झाली आहे.
ऑगस्ट महिन्यात ही रक्कम ₹1.91 लाख कोटी होती.
म्हणजेच सणासुदीचा काळ सुरू होताच खर्चात प्रचंड वाढ दिसून आली आहे.
💰 वाढीची प्रमुख कारणे.
तज्ञांच्या मते, या वाढीमागे काही ठोस कारणे आहेत —
- गणेशोत्सव आणि नवरात्रासारखे सणासुदीचे दिवस
- ऑनलाइन ई-कॉमर्स सेल (Amazon, Flipkart Big Billion Days)
- कॅशबॅक, पॉइंट्स आणि EMI ऑफर्सची मोहिनी
- बँका आणि फिनटेक कंपन्यांची आक्रमक मार्केटिंग धोरणे
या सगळ्या गोष्टींमुळे ग्राहकांचा दृष्टिकोन “आत्ताच खरेदी करा, नंतर भरा” असा बनत चालला आहे.
🧍♂️ भारतीय ग्राहकांचा नवा चेहरा.
देशात आज ११ कोटींहून अधिक क्रेडिट कार्ड्स सक्रिय आहेत.
पूर्वी हा वापर फक्त महानगरांपुरता मर्यादित होता,
परंतु आता दुसऱ्या-तिसऱ्या फळीतील शहरांतील तरुण ग्राहक सुद्धा क्रेडिट कार्ड वापरण्यास उत्सुक आहेत.
क्रेडिट कार्ड म्हणजे एकप्रकारे “Instant Credit Culture” —
जे आपल्या पारंपरिक “जितके आहे त्यात समाधान” या विचारसरणीच्या विरुद्ध आहे.
⚠️ पण या वाढीमागे धोका लपलेला आहे.
क्रेडिट कार्ड व्यवहार वाढले असले तरी त्याचबरोबर थकबाकी (Default / NPA) दर देखील झपाट्याने वाढतो आहे.
RBI च्या अहवालानुसार, क्रेडिट कार्डवरील थकीत रक्कम मागील चार वर्षांत ५ पट वाढली आहे.
बँका आता “Unsecured Loan Risk” हाताळण्यात गुंतल्या आहेत.
क्रेडिट कार्डचे व्याजदर 36% ते 42% पर्यंत असल्याने, थोडाही उशीर झाला तरी ग्राहक मोठ्या कर्जात अडकू शकतो.
💡 खर्चाची नशा की आर्थिक शहाणपण?
ऑफर्स आणि सवलतींच्या मोहात ग्राहक नकळत जास्त खर्च करू लागले आहेत.
Reward Points आणि Cashback च्या मागे लागून लोक अनेकदा गरजेपेक्षा जास्त वस्तू खरेदी करतात.
यालाच अर्थशास्त्रज्ञ “Consumption Trap” म्हणतात —
जिथे खर्चाची नशा हळूहळू आर्थिक गुलामगिरीत बदलते.
अशाच उपयुक माहिती साठी पाहत रहाFollow Marathi Shahanpan.
🪔 पण भारतीय संस्कृती काय सांगते?
भारतीय संस्कृतीने आपल्याला नेहमी संतुलित जीवन जगण्याची शिकवण दिली आहे.
आपल्या परंपरेत “सात्त्विक उपभोग” आणि “बचत व संयम” या दोन गोष्टींना महत्त्व आहे.
“जितके आहे त्यात समाधान मानणे”
आणि
“अडचणीच्या काळासाठी बचत ठेवणे” —
हीच भारतीय संस्कृतीची खरी ओळख आहे.
आपले पूर्वज म्हणायचे — “उधारीवरचा आनंद हा क्षणिक असतो, पण कर्जाची वेदना दीर्घकाळ टिकते.”
पण आजची पिढी “क्रेडिटवरचा आनंद” निवडते आहे,
आणि यामुळे भारतीय संस्कृतीची आर्थिक शिस्त धोक्यात येत आहे.
🧭 आधुनिक युगात भारतीय संस्कृतीची शहाणपणाची गरज.
आजच्या डिजिटल युगात पैसे खर्च करणे अगदी सोपे झाले आहे —
एक स्वाइप, एक क्लिक, आणि खरेदी पूर्ण.
पण हाच क्षण आपल्याला स्मरण करून देतो की —
“भारतीय संस्कृतीची ही शिकवण नाही!”
ती शिकवते —
- “खर्च करा, पण शहाणपणाने.”
- “सुख हवे असेल तर संयम ठेवा.”
- “कर्जात नाही तर बचतीत आनंद आहे.”
भारतीय मूल्यव्यवस्थेने नेहमी “स्वावलंबन”, “संतोष” आणि “बचत” या तत्त्वांवर भर दिला आहे.
म्हणूनच आर्थिक शिस्त राखणे ही केवळ सवय नाही, ती संस्कृतीचा भाग आहे.
🧮 स्मार्ट वापराचे काही नियम.
- बिल वेळेवर पूर्ण भरा, “Minimum Due” भरून स्वतःला फसवू नका.
- EMI ऑफर घेण्यापूर्वी व्याजदर तपासा.
- प्रत्येक महिन्याचा खर्च ट्रॅक करा — आणि मर्यादा ठेवा.
- क्रेडिट कार्डचा वापर फक्त गरजेच्या खरेदीसाठी करा.
- सेल आणि ऑफर्सच्या मोहात पडू नका.
🌱 निष्कर्ष — स्वाइप करा, पण संस्कृती विसरू नका!
क्रेडिट कार्ड म्हणजे सुविधा, पण ती शहाणपणाने वापरली तरच संपत्ती बनते.
अति खर्च, थकबाकी आणि EMI च्या जंजाळात अडकणे ही भारतीय संस्कृतीची शिकवण नाही.
आपल्या संस्कृतीने नेहमी सांगितले आहे —
“संपत्तीचा आदर करा, खर्चात संयम ठेवा, आणि भविष्यासाठी बचत करा.”
म्हणूनच,
सणासुदीचा काळ असो वा ऑनलाइन सेल —
स्वाइप करा, पण आर्थिक शहाणपणाने आणि सांस्कृतिक जबाबदारीने!
Disclaimer (जाबाबदारी नकार सूचना)
या ब्लॉगमध्ये दिलेली माहिती RBI, आर्थिक वृत्त संकेतस्थळे आणि सार्वजनिक अहवालांवर आधारित आहे.
ही माहिती केवळ शैक्षणिक आणि माहितीपर उद्देशाने सादर केली आहे.
येथील कोणतीही आकडेवारी, मत किंवा विश्लेषण हे वैयक्तिक गुंतवणूक सल्ला किंवा आर्थिक सल्ला म्हणून घ्यावे अशी आमची भूमिका नाही.
वाचकांनी कोणताही आर्थिक निर्णय घेण्यापूर्वी स्वतःचा अभ्यास करून किंवा तज्ज्ञ सल्ला घेऊनच निर्णय घ्यावा.
या ब्लॉगवरील माहितीतील कोणत्याही चुका, त्रुटी किंवा बदलांबद्दल लेखक अथवा “मराठी शहाणपण” यांची कोणतीही जबाबदारी राहणार नाही.
Discover more from
Subscribe to get the latest posts sent to your email.